VPN (ang. Virtual Private Network „wirtualna sieć prywatna”) to uogólniona nazwa technologii, które pozwalają zapewnić jedno lub więcej połączeń sieciowych za pośrednictwem innej sieci, takiej jak Internet. Pomimo tego, że do komunikacji wykorzystywane są sieci o niższym lub nieznanym poziomie zaufania (np. sieci publiczne), poziom zaufania w skonstruowanej sieci logicznej nie zależy od poziomu zaufania w sieciach bazowych ze względu na wykorzystanie narzędzi kryptograficznych (szyfrowanie, uwierzytelnianie, infrastruktura klucza publicznego, ochrona narzędzi przed powtórzeniami i zmianami komunikatów przesyłanych siecią logiczną).
W zależności od używanych protokołów i miejsca docelowego, sieć VPN może zapewniać trzy typy połączeń: host-host, host-sieć i sieć-sieć.
Poziomy implementacji
Zazwyczaj VPN są wdrażane na poziomach nie wyższych niż poziom sieci, ponieważ użycie kryptografii na tych poziomach pozwala na korzystanie z protokołów transportowych (takich jak TCP, UDP) bez zmian.
Użytkownicy systemu Microsoft Windows używają terminu VPN w odniesieniu do jednej z implementacji sieci wirtualnej — PPTP, która często nie jest używana do tworzenia sieci prywatnych.
Najczęściej do stworzenia sieci wirtualnej stosuje się enkapsulację protokołu PPP do innego protokołu - IP (ta metoda wykorzystuje implementację PPTP - Point-to-Point Tunneling Protocol) lub Ethernet (PPPoE) (choć mają też różnice ).
Technologia VPN jest ostatnio wykorzystywana nie tylko do tworzenia prywatnych sieci, ale także przez niektórych dostawców „ostatniej mili” w przestrzeni postsowieckiej w celu zapewnienia dostępu do Internetu.
Przy odpowiednim poziomie wdrożenia i zastosowaniu specjalnego oprogramowania sieć VPN może zapewnić wysoki poziom szyfrowania przesyłanych informacji.
Struktura sieci VPN
Sieć VPN składa się z dwóch części: sieci „wewnętrznej” (kontrolowanej), której może być kilka, oraz sieci „zewnętrznej”, przez którą przechodzi zamknięte połączenie (zwykle używany jest Internet).
Możliwe jest również podłączenie pojedynczego komputera do sieci wirtualnej.
Użytkownik zdalny jest połączony z siecią VPN za pośrednictwem serwera dostępu, który jest połączony zarówno z siecią wewnętrzną, jak i zewnętrzną (publiczną). Podczas łączenia się ze zdalnym użytkownikiem (lub nawiązywania połączenia z inną bezpieczną siecią) serwer dostępu wymaga przeprowadzenia procesu identyfikacji, a następnie procesu uwierzytelniania. Po pomyślnym zakończeniu obu procesów użytkownik zdalny (sieć zdalna) zostaje upoważniony do pracy w sieci, czyli następuje proces autoryzacji.
Przykłady VPN
IPSec (bezpieczeństwo IP) - często używane przez IPv4.
PPTP (protokół tunelowania punkt-punkt) - opracowany wspólnie przez kilka firm, w tym Microsoft.
PPPoE (PPP (protokół Point-to-Point) przez Ethernet)
L2TP (Layer 2 Tunneling Protocol) jest używany w produktach Microsoft i Cisco.
L2TPv3 (protokół tunelowania warstwy 2 w wersji 3).
OpenVPN SSL - VPN typu open source, obsługuje tryby PPP, bridge, point-to-point, multi-client server.
freelan SSL P2P to VPN typu open source.
Hamachi to program do tworzenia sieci VPN typu peer-to-peer.
NeoRouter to program zeroconf (bez konfiguracji) zapewniający bezpośrednie połączenie komputerów za NAT, możliwe jest wybranie własnego serwera.
Wielu głównych dostawców oferuje swoje usługi VPN klientom biznesowym.
